18 Ekim 2022 tarihinde Milli Saraylar Başkanlığı’na devredilen Edirne Sarayı’nda tarihî yapıları ve kalıntıları belgeleme çalışmaları tamamlandı. Planlama kapsamında ilk olarak Cihannüma Kasrı’nın restorasyonuna başlandı.

Milli Saraylar Başkanlığı, tarihin eksik parçasını Edirne’de tamamlıyor. Edirne Sarayı’nın ihyası için planlanın beş yıllık master plan adım adım uygulanıyor. Bugüne kadar geçirdiği deprem, yangın, işgal ve savaş gibi talihsizliklerle günümüze sayılı yapısı ulaşabilen Edirne Sarayı’nda kazı, ikmal, inşa, teşhir, tanzim ve çevre düzenleme çalışmaları devam ediyor.

VAZİYET PLANI OLUŞTURULDU, MUHDES YAPILAR SÖKÜLDÜ

Edirne’nin Yeni İmaret Mahallesi Sarayiçi Mevkii’nde, Tunca nehri kenarında kurulan Edirne Sarayı, özgün adıyla Saray-ı Cedid-i Amire yaklaşık bin 200 dönümlük alana sahip.

Milli Saraylar tarafından başlatılan Edirne Sarayı’nı ihya çalışmaları kapsamında öncelikli olarak söz konusu alan içerisindeki farklı kurumlara tahsis edilmiş yapılar boşaltıldı. Tarihî niteliği bulunmayan ve boş durumda olan muhdes ek yapıların tespitleri ve kayıtları oluşturuldu. Muhdes yapı ve eklerin sökümü gerçekleştirildi. Tarihî yapılar ve kalıntılar belgelendi, fotoğraflandı ve alanla ilgili vaziyet planları hazırlandı. Restorasyon, rekonstrüksiyon, çevre düzenleme ve ihya çalışmalarına öncü olabilecek çalışmalara başlandı. Mevcut tarihî yapı ve kalıntıların rölöve planları ve fotogrametrik belgeleri oluşturuldu.

RESTORASYONA CİHANNÜMA KASRI’NDAN BAŞLANDI

Beş yıllık master plan çerçevesinde ilk olarak koruma kurullarınca 2017’de restorasyon, güçlendirme ve müdahale projeleri onaylanan Cihannüma Kasrı restorasyona alındı. Restorasyon kapsamında yapı ‘raspalama’ yöntemiyle muhdes harç kalıntılarından temizlendi. Özgün yapı elemanları ‘askıya alma’ ve ‘numaralandırarak istifleme’ yöntemleriyle korumaya alındı. Mevcut elemanların güçlendirilmesi, mevcut olmayan duvarların ise özgün haline göre onaylı projeler öncülüğünde yeniden inşa edilmesi, ara katlarının oluşturulması, özgün kapı, pencere, çatı konstrüksiyonu ve üst kaplamaları gibi yapı öğelerinin yapılması çalışmalarına devam ediliyor.

ARKEOLOJİK KAZILAR DEVAM EDİYOR

Edirne Sarayı’nın kayıp yapılarının gün yüzüne çıkartılmasına yönelik arkeolojik kazı çalışmaları da devam ediyor. Tarihî sit alanı içerisinde yer alan ve günümüze ulaşamayan yapı, kasır, hamam, sur duvarları gibi öğelerin temel kalıntılarındaki çalışmalara hız verildi. Saray’ın Sur-i Sultani duvarları, Akağalar Koğuşları ve Kum Kasrı’na ait kalıntıların araştırılması çalışmaları sürdürülüyor.

ÇALIŞMALARA BİLİM VE DANIŞMA KURULU ÖNCÜLÜK EDİYOR

Osmanlı devlet yönetiminde, konumu ve misyonuyla stratejik önem üstenmiş olan Edirne Sarayı, Milli Saraylar Başkanlığı’nın başta Topkapı olmak üzere Dolmabahçe ve Beylerbeyi saraylarında elde ettiği deneyimle ihya ediliyor. Tarihi ve kültürel mirası koruma ve tanıtma sorumluluğunu dünyadaki benzerlerine eşdeğer nitelikte yürüten Milli Saraylar, bu konuda elde ettiği deneyimi Edirne Sarayı’nın ihyasına taşımayı hedefliyor. Milli Saraylar, sorumluluğunu üstlendiği tüm kültürel miraslarda olduğu gibi Edirne Sarayı’nda da bilim ve danışma kurulu kararlarıyla çalışmalarını gerçekleştiriyor. 

Editör: Feridun Özbek